Anus kloofje of scheurtje

Wat is een kloofje of scheurtje in het slijmvlies van de anus (anale fissuur, fissura ani)

Het is een klein scheurtje in het slijmvlies ter hoogte van de uitgang van de anus. We onderscheiden hierin een acute of chronische fissuur. Een fissuur is chronisch als deze meer dan 6 weken bestaat.
Acute fissuren kunnen van zichzelf genezen. Chronische fissuren niet meer.

Oorzaak van anale fissuren

Een kloofje of scheurtje in het slijmvlies van de anus kan het gevolg zijn van de volgende oorzaken.

1. Persen
   Hard persen voor harde ontlasting of verstopping (obstipatie) veroorzaakt een kloofje of scheurtje in het slijmvlies van de anus met als gevolg een verkramping van de kringspier (sfincter). De verkramping van de kringspier wordt ook wel hypertonie genoemd. Door verkramping van de kringspier zal er een verminderde doorbloeding van de anus ontstaan, waardoor fissuren moeilijker genezen.
   
   
2. Wondjes en fissuren van de anus komen vaker bij chronische darmontstekingen voor.

Preventie van anale fissuren

Eet voldoende vezels, groente en fruit of peulvruchten. Overdrijf het gebruik van vezels niet en kies niet voor grove vezels. Probeert u dit met natuurlijke producten aan te vullen zoals gebroken lijnzaadpitten, gedroogde abrikozen, fruit, lauw water of fruitsap op de nuchtere maag. Voor iedereen kan deze keuze licht verschillend zijn.

Drink voldoende: 1,5 tot 2 liter per dag. Gebruik niet te veel koffie, thee, koolzuurhoudende dranken en suiker. Deze prikkelen de anus en daar kunt u jeuk en eczeem van krijgen.

Beweeg minimaal een half uur per dag. Bij een zittend of staand beroep regelmatig even tussendoor bewegen.

Gezonde houding op het toilet: rechtop zitten met de knieën wat hoger dan de heupen. Soms is een voetenbankje hiervoor zinvol. Houd uw ontlasting niet op en forceer de stoelgang niet door te persen.

Goede hygiëne na de ontlasting: afspoelen met water of het gebruik van zacht toiletpapier en op het laatst de billen goed droog deppen. Gebruikt u alleen water en geen zeep om irritatie te voorkomen.

Klachten bij anale fissuren

Bij een scheurtje of kloofje in het slijmvlies staat de pijn meestal voorop. Het gaat om een scherpe pijn tijdens en na de ontlasting. Die soms nog uren later kan blijven bestaan. Het wordt vaak als een erge branderigheid beschreven.

Een scheurtje of kloofje kan gepaard gaan met licht bloedverlies.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Het behandelproces van anale fissuren bestaat uit de volgende onderdelen

1. Intake met lichamelijk onderzoek
2. Indien nodig een behandeling
3. Een telefonische controle (na een operatie)
4. Een fysieke controle

De intake

De intake voor anale fissuren vindt altijd in de kliniek plaats en wordt uitgevoerd door een medisch specialist.

Voordat u op gesprek bij de specialist komt, heeft u een vragenlijst gekregen om in te vullen. Deze is bedoeld om uw klachten zo volledig mogelijk in kaart te brengen. Om uw klachten doelgericht te kunnen behandelen helpt het als u zo goed mogelijk de specifieke vragen van de specialist beantwoord. U kunt de vragenlijst(en) eenvoudig via ons cliëntenportaal invullen.

De intake begint met een gesprek over uw algemene gezondheid en uw klachten. Hierna zal de specialist een lichamelijk onderzoek bij u doen. Er wordt aan de buitenkant gekeken of er afwijkingen te zien zijn. Het verhaal pleit meestal al zo duidelijk voor een anale fissuur, dat er alleen een uitwendig onderzoek noodzakelijk is om de diagnose te stellen. Inwendig onderzoek kan vaak niet uitgevoerd worden door de uitgesproken pijn en is ook niet noodzakelijk voor de diagnose.

Behandelplan

Na het lichamelijk onderzoek bespreekt de specialist het mogelijke behandelplan met u. Er wordt ruimschoots aandacht besteed aan de mogelijke behandelmethode(n) die voor u het meest geschikt zijn, de te verwachten resultaten, de mogelijke complicaties en de controle(s) achteraf. U krijgt dan ook ruimschoots de tijd om vragen te stellen.

Het grote voordeel van Waal Kliniek is dat in 1 afspraak zowel een intake gesprek en het lichamelijk onderzoek wordt gedaan, waarna de specialist samen met u meteen het behandelplan opstelt.

Controle

Wanneer er een operatieve behandeling is toegepast krijgt u een telefonische controle 1 week na de behandeling.

Acht weken na de behandeling komt u voor controle terug. Er wordt opnieuw een poliklinisch lichamelijk onderzoek uitgevoerd. Op basis van de resultaten zal het verdere verloop van de behandeling met u worden besproken.
Op indicatie worden controles vroeger ingepland.

Behandeling van anale fissuren

Voor de behandeling van anale fissuren wordt er over het algemeen gestart met zalf en eventueel met medicijnen.
Wanneer de fissuur blijft bestaan dan zijn er een aantal operatieve behandelingen mogelijk.

Zalf en medicijnen

Er wordt een zalf voorgeschreven op basis van Diltiazem of Isosorbidedinitraat. Dit geeft geen direct resultaat maar zorgt voor een betere doorbloeding van de anale regio. U mag niet met de zalf stoppen voordat de arts u op controle heeft terug gezien en zeker is dat de fissuur genezen is. De Diltiazem-zalf moet 2 keer per dag aangebracht worden; de ISDN-zalf 4 tot 6 keer per dag.

Er worden indien nodig pijnstillers voorgeschreven.

Het is belangrijk de ontlasting soepel te houden. Dit kan op natuurlijke manier zoals bij beschreven bij preventie of er kunnen medicijnen voorgeschreven worden om de ontlasting soepel te maken.

Als dit onvoldoende helpt zal bekkenfysiotherapie worden geadviseerd.

Wanneer de fissuur blijft bestaan, dan is meestal een operatieve behandeling nodig.

Botox-injectie

Botox verlamt de spiervezels gedeeltelijk waardoor er een betere doorbloeding van de kringspier ontstaat. Deze verlamming is tijdelijk, maar zou voldoende lang moeten aanhouden om de fissuur te laten genezen. Je onderbreekt daardoor de vicieuze cirkel.

De behandeling zelf valt onder de verzekerde zorg, maar de botox die geïnjecteerd wordt niet.

Fissurectomie

Als de fissuur al lange tijd bestaat kan deze schoon gemaakt worden. Deze behandeling wordt vaak tegelijkertijd met de botox-injectie gedaan.

Laterale interne sfincterotomie (LIS)

De inwendige kringspier wordt doorgenomen. Hierdoor neemt de spanning goed af, maar bij vrouwen die meerdere vaginale bevallingen hebben gehad bestaat er een gevaar op incontinentie over verloop van tijd.

Verloop na de behandeling

Na afloop

1. Na een behandeling voor anale fissuren kan u de volgende dag weer aan het werk. Sporten mag weer op geleide van de pijnklachten.
   
   
2. Er worden indien nodig pijnstillers voorgeschreven. U mag door blijven smeren met de Diltiazem of Isosorbidedinitraat zalf.
   
   
3. Bij pijn kan u een lauwwarm zitbadje nemen om de kringspier te ontspannen. Dat verlicht de pijn.
   
   
4. Eventueel bloed- en vochtverlies kunt u opvangen met een gaasje. Als u na de behandeling plotseling veel bloed verliest neemt u dan zo snel mogelijk contact op met ons op via 088 - 26 26 809.
   
   
5. Na de ontlasting moet telkens goed schoon gespoeld worden met water en op het einde kunt u het droog deppen met toiletpapier.
   
   

Vergoeding

1. Deze behandelingen worden vergoed door uw zorgverzekeraar.
   
   
2. Als er een behandeling met Botox plaats vindt wordt de behandeling wel vergoed door uw zorgverzekeraar maar de Botox zelf niet.

Mogelijke complicaties na de anale fissuren

Het is mogelijk dat er bijverschijnselen of complicaties ontstaan na de behandeling van anale fissuren. De meest voorkomende zijn:

1. Nabloeding
   Dit kan voorkomen na de behandeling van anale fissuren. Dit is in principe niet ernstig en gaat meestal vanzelf over. Als u echter veel bloed verliest adviseren wij u direct contact op te nemen met ons via 088 – 26 26 809.
   
   
2. Infectie
   In zeldzame gevallen kan er een infectie ontstaan. Neemt u contact met ons op als u koorts heeft van meer dan 38,5 graden.
   
   
3. Anisme kan optreden. In dat geval maakt u tijdens de ontlasting een verkeerde beweging met de bekkenbodemspieren. Hiervoor kan er doorverwezen worden naar een bekkenfysiotherapeut.
   
   
4. Een ontsteking of abces kan ontstaan op de plaats waar behandeld is (tussen de spieren). Als er een abces ontstaat moet u direct contact opnemen met Waal Kliniek op telnr. 088 26 26 809.